شاید برای شما این سوال ایجاد شده باشد که آلرژی فصلی چیست و علائم حساسیت فصلی چگونه بروز می‌کند؟ پس با ما همراه باشید تا جواب پرسش خود را دریافت کنید.
حساسیت فصلی یا رینیت آلرژیک به معنای واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون و تغییرات محیطی مانند علف‌های هرز، گرده‌افشانی گل‌ها، قارچها، درختان یا مصرف داروها است.
هنگامی که سیستم ایمنی بدن در مواجهه با آلرژنهای محیطی قرار میگیرد، به اشتباه نسبت به یک آلرژن بیخطر به‌طور شدید و ناگهانی واکنش نشان می‌دهد.
در پی این واکنش مادهای به نام هیستامین را در گردش خون آزاد می‌کند که بر روی غشاهای مخاطی سینوسها، بینی، گلو، چشمها و سقف دهان اثر گذاشته و علائمی مشابه به سرماخوردگی را ایجاد می‌کند.
از آنجایی که حساسیت ممکن است در فصول خاصی از سال برای افراد ایجاد شود، به آن حساسیت فصلی گفته میشود.
این بیماری بسیار شایع بوده و 8 درصد افراد دنیا اعم از بالغین و کودکان به آن مبتلا هستند و به دسته محدود و خاصی از افراد تعلق ندارد.
علائم حساسیت فصلی چیست؟
حساسیت فصلی می‌تواند در طول سال بروز پیدا کند ولی در فصلهای بهار، تابستان و اوایل پاییز شایعتر است.
در فصول گرم سال علف‌های هرز و گل‌ها شکوفا شده و گردههای بیشتری تولید میشود، درنتیجه به‌دنبال آن حساسیت فصلی بیشتر بروز پیدا می‌کند.
در فصول سرد سال به این علت که افراد مدت زمان بیشتری را در منزل میمانند، به میزان بیشتری نیز در معرض آلرژنهای خانگی مانند شوره حیوانات، کنه‌ها و گردوغبار قرار میگیرند و دچار حساسیت فصلی میشوند.
بسیاری از علائم آلرژی مشابه عفونت‌های سرماخوردگی و درگیری سینوسی است؛ ولی خلاف سرماخوردگی که اغلب 10 روز طول میکشد، علائم حساسیت های فصلی تا زمان رفع محرک‌ها همچنان باقی می‌ماند.
طبق تحقیقات، علائم آلرژی در طی 30 سال اخیر گستردهتر و بدتر شده است. در ادامه درباره علائم حساسیت فصلی به این سایت نگاه کنید.
علائم حساسیت فصلی عبارت‌اند از:
- تولید بیش از حد موکوس
- عطسه‌کردن مکرر
- آبریزش بینی
- گرفتگی و احتقان بینی
- خارش بینی
- خارش گلو
- خارش سینوسها
- درد سینوسها
- سوزش گلو
- گلو درد ناشی از ریزش مخاط گلو
- افزایش مخاط در بینی و گلو
- سرفه های آلرژیک
- تنگی نفس
- احساس خسخس گلو
- تشدید علائم آسم
- گرفتگی قفسه سینه
- عفونت گوش میانی
- گرفتگی گوشها
- کاهش تمرکز
- کاهش تصمیم گیری
- اختلالات جسمی
- احساس خوابآلودگی
- خستگی و بیحالی بیش از حد
- نوسانات خلقی
- تحریک پذیری
- سردردهای مکرر و بدون دلیل
- فشار خون پایین
- اگزما
- خارش پوست
- کهیر
- خارش چشم
- سیاهی زیر چشم
- تورم ملتحمه
- پف‌کردن پلکها
علائم حساسیت فصلی در کودکان
علائم حساسیت فصلی در کودکان بسیار مشابه سرماخوردگی است و برای تفکیک این دو از یکدیگر بهتر است به نکات زیر دقت کنید:
- 1. طول مدت حساسیت فصلی بیش از ۱۰ روز است.
- 2. کودک مبتلا به حساسیت به‌طور مرتب بینی خود را مالش داده و پاک می‌کند.
- 3. رنگ مخاط بینی کودک شفاف است.
- 4. کودک مدام آبریزش بینی دارد.
درمان حساسیت فصلی
اصلیترین اقدام جهت درمان حساسیت فصلی ابریزش بینی و عطسه یافتن علت و عامل زمینهای و مواد آلرژیزا است.
از شیوههای درمانی حساسیت فصلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان خانگی
روش‌های خانگی کارا و بدون ضرری برای درمان حساسیت فصلی وجود دارند که در صورت استفاده مداوم میتوانند موثر واقع شوند.
برای بهبود حساسیت فصلی با شیوه خانگی، بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:
- در و پنجرههای منزل را ببندید.
- تا حد امکان در منزل استراحت کرده و زمان کمتری را در خارج از خانه سپری کنید.
- از یک دستگاه تهویه به جای پنکه در منزل خود استفاده کرده و رطوبت محیط را به حداقل برسانید، چراکه قارچها و هاگها در محیط مرطوب سریعا رشد کرده و سبب تشدید حساسیت فصلی میشوند.
- فراموش نکنید که به هنگام خروج از منزل خصوصا در روزهای بادی از ماسک استفاده کنید.
- در صورتی که سابقه طولانی آلرژی فصلی را دارید، بهتر است به‌جای فرش از کفپوش استفاده کنید، زیرا فرش و قالی مکان مناسبی برای تجمع گردوغبار و و سایرعوامل آلرژیزا است.
- کف خانه را زود به‌زود با جاروبرقی تمیز کرده و در کل، محل زندگی خود را تمیز نگه دارید.
- از میوه و سبزیجات تازه حاوی ویتامین C و آنتیاکسیدان استفاده کنید؛ زیرا این خوراکی‌ها مقدار زیادی آنتی‌هیستامین داشته و قدرت سیستم ایمنی برای مبارزه با آلرژی را افزایش میدهند.
- لباسها را در بیرون آویزان نکنید؛ چراکه سبب چسبیدن مواد آلرژن و گرده گل‌ها به آنها میشود.
- ملحفههای خود را هفتهای یکبار در آب گرم بشویید.
- از روکشهای ضدحساسیت برای بالشهای خود استفاده کنید.
- دستهایتان را به‌طور مکرر بشویید تا عاری از هرگونه آلودگی شود.
- مایعات بیشتری مصرف کنید، استفاده کافی از مایعات مخاط گلو را رقیق کرده و دفع خلط را تسهیل می‌کند.
- باغداری، گلکاری و هرس علف‌های هرز را به دوران پس از بهبود حساسیت فصلیتان موکول کنید.
- از نگهداری گل و گیاه، پرندگان خانگی و حیواناتی مانند جوجهاردک، گربه، سگ و غیره در منزل اجتناب کنید.
- از دود سیگار و هرگونه مواد شیمیایی به دور باشید.
- بهتر است از مصرف غذاهای آلرژیزا مانند الکل، کافئین، لبنیات، شکلات، قند، شیرین کننده‌های مصنوعی، بادام زمینی، غذاهای فراوری شده، خیار، هلو، هویج، سیب، خربزه، طالبی، موز، پرتقال، دانه‌های آفتابگردان، حلزون صدف‌دار، بابونه، گندم و سویا اجتناب کنید.
- توصیه میشود از غذاهایی که سبب تقویت سیستم ایمنی میشوند؛ مانند عسل محلی، غذاهای گرم و تند، آب استخوان، غذاهای غنی از پروبیوتیک و امگا 3، آناناس، سرکه سیب، سبزیجات تازه، گوشت، مرغ محلی و ماهی تازه استفاده کنید.
- همچنین در طب سنتی نیز مصرف سیر، نمک، روغن بنفشه، جوشانده گل بنفشه و شکر تیغال به جهت درمان حساسیت فصلی توصیه شده که استفاده مستمر از آنها می‌تواند موثر واقع شود.
- بهتر است از لوازم معطر و غیرضروری استفاده نکنید.
درمان دارویی
در صورتی که علیرغم به کارگیری روش‌های خانگی، حساسیت فصلی شدت یافت، باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و تحت درمان دارویی قرار بگیرید.
درمانهای دارویی حساسیت فصلی عبارتند از:
- مصرف قرصهای آنتی‌هیستامین:
این قرصها انواع مختلفی داشته و با نام‌های قرص لوراتادین، آنتی‌هیستامین دکونژستانت و سیتریزین در داروخانهها عرضه میشوند.
سریع‌ترین درمان حساسیت فصلی، استفاده از همین داروهای ضد حساسیت است.
- آمپول بتامتازون:
این آمپول سبب کاهش واکنش‌های سیستم ایمنی بدن نسبت به التهاب شده و از این رو در درمان حساسیت‌های فصلی قابل استفاده است.
- داروهای ضداحتقان بینی:
از جمله این داروها میتوان به سودوافدرین، فنیل افرین و اکسیمتازولین اشاره کرد که به جهت رفع گرفتگی بینی استفاده شده و میتوان آنها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد.
جمعبندی
آلرژی یا حساسیت فصلی، نوعی بیماری است که در همه فصول ممکن است به وقوع بپیوندد و تمامی گروههای سنی را مبتلا کند.
این بیماری علائم متعددی داشته که از شایعترین آنها میتوان به عطسه، سرفه، آبریزش بینی و اشکریزش اشاره کرد.
حساسیت فصلی اغلب به‌علت قرارگیری در معرض گرده گل‌ها ایجاد شده و با درمانهای خانگی بهبود مییابد.
از آنجایی که تحمل برخی از علائم حساسیت فصلی مشکل است و سبب آزار و اذیت افراد میشود، میتوانید برای درمان قطعی به پزشک متخصص مراجعه کنید.
