در دنیای پرشتاب کارآفرینی، سرمایه مانند سوختی است که موتور موفقیت کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها را آتش می‌کند. نیاز به منابع مالی را نمی‌توان دست‌کم گرفت، زیرا سرمایه نیروی محرکی خواهد بود که تکامل و موفقیت کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها را هدایت می‌کند. روش های جذب سرمایه زیادی وجود دارند که باتوجه‌به شرایط هر کارآفرین، برای او مفید خواهند بود.
نقش سرمایه و جذب سرمایه گذار در استارتاپ
سرمایه قلب استارت‌آپ شماست. در ابتدا، شما برای اینکه بتوانید ایده‌های جدید خود را به محصولات یا خدمات واقعی تبدیل کنید به سرمایه احتیاج دارید. در ادامه راه، سرمایه برای ارتقا محصولات، جذب نیروی کار قوی و پرزنت‌کردن خود در بازار موردنیاز خواهد بود. یادتان باشد ایده و انگیزه برای موفقیت کافی نیست. سرمایه آخرین تکه پازل برای تبدیل آرزو به موفقیت‌های واقعی است.
انواع سرمایه‌گذاری
برای جذب سرمایه گذار شما ابتدا باید انواع سرمایه‌گذاری‌ها را بشناسید:
تامین مالی سهام
این نوع سرمایه‌گذاری به معنای فروش سهام استارت‌آپ به سرمایه‌گذاران در ازای سرمایه خواهد بود. این روش سرمایه‌گذاری محبوب سرمایه‌گذاران خطرپذیر و سرمایه‌گذاران فرشته است که به‌دنبال سهام مالکیت در استارت‌آپ هستند. با استفاده از این روش، یک مشارکت برد – برد بین کارآفرین و سرمایه‌گذار ایجاد میشود و هر دو در سود و زیان کسب‌وکار شریک خواهند بود.
تامین مالی از طریق بدهی
این نوع سرمایه‌گذاری از طریق وام اتفاق می‌افتد. در این صورت، شما به‌عنوان یک کارآفرین می‌توانید با توافق بر سر بازپرداخت اصل مبلغ همراه با بهره از موسسات و افراد مختلف وام بگیرید. این نوع سرمایه‌گذاری شامل وام‌های بانکی، خطوط اعتباری و اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل است. با استفاده از این روش های جذب سرمایه، شما نه‌تنها مالکیت استارت‌آپ خود را حفظ می‌کنید، بلکه منابع مالی تضمین‌شده نیز در اختیار دارید.
تامین مالی جمعی
این روش یکی از روش های جذب کردن سرمایه جدید و بسیار محبوب محسوب میشود. تامین مالی جمعی به این صورت است که شما به‌عنوان یک کارآفرین، با استفاده از سیستم‌های آنلاین ایده‌های خود را به نمایش می‌گذارید و مخاطبان زیادی جذب می‌کنید.
این مخاطبان دور هم جمع می‌شوند و هر کدام مبلغ کمی به اشتراک می‌گذارند و در نهایت به‌صورت گروهی، سرمایه‌ای برای شما فراهم می‌کنند. این روش از قدرت جمعیت استفاده می‌کند و به استارت‌آپ‌ها اجازه می‌دهد در عین جذب سرمایه از منابع مختلف، در معرض دید مشتریان بالقوه نیز قرار بگیرند.
مدلهای جذب سرمایه
دکتر میثم شکری ساز کارآفرین نمونه ایرانی معتقد است که یک کارآفرین باید باتوجه‌به نوع استارت‌آپ و جامعه مخاطب آن، استراتژی‌های مناسبی برای جذب سرمایه‌گذار در نظر بگیرد:
طرح و برنامه تجاری متقاعدکننده
ما برای تصمیم کوچکی مانند خرید یک محصول عادی، بارها برچسب مشخصات را چک میکنیم. پس با خودتان فکر کنید تصمیم بزرگی مثل سرمایه‌گذاری در یک استارت‌آپ نو پا چه‌قدر چک‌کردن می‌خواهد! اینجاست که شما به‌عنوان کارآفرین باید برچسب مشخصات یا همان طرح تجاری استارت‌آپ خود را بنویسید.
بنابراین، به‌عنوان یکی از اصلی ترین روش های جذب سرمایه، شما احتیاج به یک طرح تجاری جامع و دقیق دارید. این طرح باید شامل ویژگی‌های زیر باشد:
- ارزش پیشنهادی منحصربه‌فرد استارت‌آپ
- تحلیل و پتانسیل بازار
- پیش‌بینی‌های مالی
- استراتژی‌های رشد
یادتان باشد طرح خوب یک چیز است و ارائه طرح یک چیز دیگر. پس حتما به‌تمام ابعاد آن مسلط شوید و آماده پاسخگویی به سوالات احتمالی سرمایه‌گذاران باشید. از همه مهم‌تر، به خودتان و ایده‌تان اعتماد کنید تا بتوانید اعتماد سرمایه‌گذار را هم به‌دست آورید.
شبکه‌سازی و روابط
دکتر شکری ساز معتقد است که شبکه‌سازی به معنای برقراری روابط دوستانه و کاری با افراد فعال در صنعت شما است. شما می‌توانید با شرکت در کنفرانس‌ها و رویدادها، مسابقه‌های استارت‌آپی تبلیغاتی و حتی با منتور گرفتن شبکه‌سازی ایجاد کنید. ایجاد روابط با این افراد، فرصت دیده و شنیده‌شدن ایده‌های شما را افزایش می‌دهد
پیداکردن هدف‌مند سرمایه‌گذار
همان‌طور که برای فروش یک کالا، باید جامعه هدف را بشناسید، برای جذب سرمایه دار هم باید دنبال کسی بگردید که با ارزش‌ها و مسیر رشد استارت‌آپ شما همسو باشد. نزدیک‌شدن به سرمایه‌گذاران بالقوه با یک طرح شخصی‌سازی‌شده و متناسب، درک کارآفرین از علایق آنها را نشان و احتمال تامین سرمایه را افزایش می‌دهد.
روش‌های کم‌خطر برای جذب سرمایه
درحالی‌که همه سرمایه‌گذاری‌ها دارای ریسک‌های ذاتی هستند، برخی از روش‌ها برای کارآفرینان کم‌خطر تلقی می‌شوند. کم خطر ترین روش های جذب سرمایه عبارتند از:
بوت‌استرپینگ
بوت‌استرپینگ به تامین مالی استارتاپ با استفاده از پس‌انداز شخصی یا درآمد حاصل از کسب‌وکار گفته میشود. یعنی شما با استفاده از پس‌انداز و هزینه شخصی (حتی در قالب قرض) کسب‌وکار خود را راه می‌اندازید و در ادامه مسیر، از سود به‌دست‌آمده به‌عنوان سرمایه استفاده می‌کنید. مزایای این روش:
- حفظ مالکیت استارت‌آپ
- کنترل کامل بر سرمایه‌گذاری و منابع مالی
- حداقل اتکا به منابع سرمایه خارجی
- محکم‌کردن جای پای کسب‌وکار خود و جذب سرمایه‌گذاران بهتر
- نشان‌دهنده تعهد و انعطاف‌پذیری کارآفرین
معایب این روش:
- محدودشدن فرصت رشد اولیه
- ریسک بالا در صورت عدم سوددهی استارت‌آپ
کانال جذب سرمایه گذار
در داخل ایران، کانال‌های جذب سرمایه‌گذار متعددی در دسترس کارآفرینانی است که به‌دنبال سرمایه هستند:
شبکه‌های فرشته
سرمایه‌گذار فرشته، شخصی محسوب میشود که پول خوبی در بساط دارد. او مانند یک فرشته نجات از راه می‌رسد و سرمایه شما را فراهم می‌کند. تازه در مدیریت استارت‌آپ هم دخالتی ندارد. به‌عنوان یک کارآفرین، شما باید به‌دنبال کانال‌ها و شبکه‌هایی باشید که شما را با این سرمایه‌گذاران آشنا کند. این شبکه‌ها بستری برای ارائه ایده‌ها، بررسی روش های جذب سرمایه و دسترسی به سرمایه از سرمایه‌گذاران باتجربه فراهم می‌کنند.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر
سرمایه‌گذاری خطرپذیر یکی از روش های جذب کردن سرمایه است که در آن افراد یا شرکت‌ها برای به‌دست‌آوردن سودهای بیشتر و کلان‌تر، در پروژه‌های تازه‌تاسیس یا نوپا اقدام به سرمایه‌گذاری خواهند کرد. این شرکت‌ها در سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه و مرحله رشد تخصص دارند و به استارت‌آپ‌ها این امکان را می‌دهند تا عملیات خود را افزایش دهند و بودجه بیشتری جذب کنند. آنها تنها پشتیبانی مالی، بلکه تخصص، راهنمایی و دسترسی به شبکه‌های ارزشمند صنعت را نیز ارائه خواهند کرد.
جمع‌بندی
جذب سرمایه فرایندی حیاتی است که به رشد و موفقیت کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها کمک می‌کند. کارآفرینان با درک نقش سرمایه، بررسی روش های جذب سرمایه و درک انواع سرمایه‌گذاری‌های موجود،مسیر تأمین منابع مالی حیاتی را طی خواهند کرد. با استفاده از این استراتژی‌ها، کارآفرینان سفر به سمت رشد، نوآوری و شکوفایی را آغاز خواهند کرد و درعین‌حال دیدگاه‌های خود را به واقعیت‌های تاثیرگذار تبدیل می‌کنند.
